De val van het kabinet Rutte-IV heeft nog onduidelijke consequenties voor de volkshuisvesting. Meerdere ambitieuze wetten lijken het voorlopig niet te gaan halen. Enkele belangenclubs roepen het demissionaire kabinet op om vooral dóór te regeren.
De plannen van – nu demissionair – minister De Jonge om de woningnood aan te pakken hebben enorm veel beroering veroorzaakt. Maar ironisch genoeg komen enkele van zijn meest ingrijpende wetsvoorstellen nu op losse schroeven te staan.
Middenhuur
Zoals zijn voornemens voor de middenhuur. Het puntenstelsel voor huurwoningen zou worden uitgebreid. Duizenden woningen die nu nog in de vrije sector vallen, zouden straks worden gereguleerd en daarmee in veel gevallen een lagere huur krijgen. Ook zou het vaste huurcontract weer de norm worden. De wet leidde tot veel protesten en terugtrekkende bewegingen onder vastgoedbeleggers. Maar de Wet betaalbare huur, waarin dit allemaal geregeld wordt, is nog niet vastgesteld door de Eerste Kamer.
De Wet Versterking regie volkshuisvesting is nog evenmin van kracht. Met deze wet wilde De Jonge meer macht naar zich toe trekken over hoeveel, waar, en voor wie er wordt gebouwd. In die wet zou onder meer worden geregeld dat nieuwbouw voor tweederde in het betaalbare segment moet zitten. En dat procedures bij juridische geschillen zouden worden bekort.
Ook de wet waarmee gemeenten woningen onder de €355.000 mogen toewijzen aan speciale groepen – die onlangs door de Tweede Kamer werd afgezwakt tot alleen nieuwbouw – moet nog door de Eerste Kamer heen.
Controversieel
Vraag is hoe het verder gaat met deze wetsvoorstellen. Wanneer ze controversieel verklaard worden, moet vaststelling wachten tot er een nieuw kabinet is.
De regionale woondeals die De Jonge met de provincies is overeengekomen, zijn wel al grotendeels ondertekend en kunnen dus doorgaan. En ook de plannen van De Jonge om ruim 900.000 woningen te bouwen voor 2023 zullen vast niet zomaar geschrapt worden.
‘Verplichting aan Nederland’
Belangenclub Vereniging Eigen Huis roept het demissionaire kabinet en de woningmarktpartijen op om vooral dóór te regeren en hun uiterste best te doen om te voorkomen dat de bouw van nieuwe woningen verder inzakt.
Cindy Kremer, directeur Vereniging Eigen Huis: “We kunnen het ons als maatschappij niet permitteren en het volgende generaties niet aandoen om het enorme woningtekort nog verder te laten oplopen. Ondanks ambitieuze plannen van minister De Jonge is de nijpende situatie voor heel veel woningzoekers nog niet verbeterd”.
Ook klimaatmaatregelen en energiebesparing dulden geen oponthoud. Programma’s voor het verduurzamen van bestaande woningen en de omschakeling naar betaalbare duurzame energiebronnen moeten daarom onverminderd worden voortgezet, vindt Kremer, en waarschijnlijk velen met haar: “Dat is een verplichting aan Nederland”.
Zorgen over bestuurlijke continuïteit
Ook Aedes, de koepel van woningcorporaties maakt zich zorgen over de bestuurlijke continuïteit. En roept op om de genoemde wetten in wording niet controversieel te verklaren. “De val van het Kabinet Rutte IV is een slechte ontwikkeling voor de volkshuisvesting. Het schaadt de belangen van 900.000 woningzoekenden en vele huishoudens die momenteel moeilijk kunnen rondkomen.
“De woningbouw, de verduurzaming, de betaalbaarheid van huren en de leefbaarheid van wijken dulden geen vertraging meer. (…) Omwille van de vele woningzoekenden en huurders in Nederland is een betrouwbare overheid nodig om vaart te maken op een van de belangrijkste onderwerpen waarover Nederlanders zich grote zorgen maken: de woningnood.”
‘Val mag niet tot stikstof leiden’
De val van het kabinet moet niet leiden tot stilstand op belangrijke thema’s, zoals stikstof. Die oproep doet Bouwend Nederland aan de Tweede Kamer. Op een aantal belangrijke dossiers kan stilstand leiden tot economische achteruitgang.
Het stikstofdossier bemoeilijkt al sinds 2019 woningbouw, de aanleg van nieuwe infrastructuur en ook de realisatie van onze klimaatdoelen. Het is daarom van belang dat de Kamer het demissionaire kabinet de uitvoering van de ingezette koers om stikstofreductie te realiseren voort laat zetten, stelt de branchevereniging van bouwers.
Concreet betekent dat de onlangs geopende vrijwillige stoppersregeling en de daarop nog te volgen innovatie- en verplaatsingsregeling die eraan zitten te komen uitgevoerd moeten kunnen blijven worden. Zo krijgen boeren sneller duidelijkheid, kan de natuur sneller herstellen en is er perspectief op het weer opstarten van bouw en infra.
