Nieuwe hypotheken steeds vaker verstrekt door institutionele beleggers

258
institutionele beleggers

Anders dan voorheen zijn het de afgelopen jaren vooral institutionele beleggers die de nieuwe hypotheken hebben verstrekt, en niet de banken. De groei in hypotheekschuld is in historisch perspectief gering ten opzichte van de huidige huizenprijsstijging.

Dat schrijft De Nederlandsche Bank (DNB) in een rapportage over de hypotheekmarkt. De afgelopen decennia verliep de groei van de Nederlandse hypotheekschuld grotendeels via banken. De laatste jaren groeit de hypotheekportefeuille van banken echter nauwelijks meer. Sinds de huizenprijzen weer zijn gaan stijgen in 2014 groeide de hypotheekportefeuille van banken met € 12 miljard.

Over dezelfde periode nam de hypotheekportefeuille van institutionele beleggers – verzekeraars, pensioenfondsen en beleggingsinstellingen – met € 82 miljard toe. Institutionele beleggers waren daarmee verantwoordelijk voor 87% van de totale stijging van het uitstaand hypothecair krediet aan Nederlandse huishoudens. In oktober van dit jaar werden er 30% meer hypotheekaanvragen geregistreerd.

Geen nieuw fenomeen

Als gevolg van deze ontwikkeling zagen institutionele beleggers hun aandeel in de uitstaande hypotheken aan Nederlandse huishoudens meer dan verdubbelen, van 10% begin 2014 naar 21% in 2021. Onlangs door DNB gepubliceerde lange tijdreeksen tonen dat de activiteit van institutionele beleggers op de markt voor hypothecair krediet geen nieuw fenomeen is. In 1960 stond de helft van de uitstaande hypotheken op de balans van verzekeraars en pensioenfondsen. Sindsdien nam dit aandeel gaandeweg af ten gunste van banken.

Sinds de kredietcrisis van 2008 is een kentering in deze trend zichtbaar. De aantrekkelijkheid van hypotheken als belegging voor institutionele beleggers nam toe, bijvoorbeeld doordat de lange looptijden van nieuwe hypotheken goed aansluiten bij het langlopende karakter van hun verplichtingen (DNB, 2016).

Groei hypotheekschuld klein vergeleken met huizenprijzen

Figuur 1 laat ook zien dat het totale bedrag aan uitstaande hypotheken de afgelopen jaren, gecorrigeerd voor inflatie, groeide met 2% tot 3%. In historisch perspectief zijn dat volgens DNB bescheiden percentages.

Ook in relatie tot de stijging van de huizenprijzen is de recente groei van de hypotheekschuld relatief gering. Deze uiteenlopende ontwikkeling van beide grootheden is opvallend. Over het algemeen is de samenhang tussen de stijging van woningprijzen en die van het hypothecair krediet groot. Een sterkere toename van de huizenprijzen dan van de hypotheekschuld – zoals we de afgelopen jaren zien – werd eerder enkel eind jaren ’70 en begin jaren ’90 van de vorige eeuw waargenomen.

Achtergrondinformatie bij de rapportage op de site van DNB.


Peter Boelhouwer waarschuwt adviseur: ‘Minder hypotheekaanvragen’

Volgens Hoogleraar Huisvestingssystemen in Delft Peter Boelhouwer zakt de hypotheekverkoop de komende jaren behoorlijk in. Die boodschap gaf hij hypotheekadviseurs mee op HypoVak.

Boelhouwer: “Het laatste kwartaal neemt het aantal aanvragen weer wat af en bovendien is het aantal aanvragen voor woningverkoop behoorlijk gedaald. Het totaal aantal hypotheekaanvragen wordt nu nog enigszins op peil gehouden door de bij- en oversluiters, maar over 2 à 3 jaar is dat segment op. Bereid je er dus op voor dat de markt dan een stuk dunner wordt voor jullie. Ik zou me daarom in de komende jaren meer richten op klantonderhoud, want de hypotheekverkoop zakt in.”