Geregeld krijgen ouderen de schuld van het woningtekort. Zij zouden eengezinswoningen ‘bezet houden’ voor jonge gezinnen. Probleem is echter dat het aanbod voor senioren ontbreekt.
Ouderen willen wel verhuizen, maar vinden geen woningen die aan hun behoeften voldoen. Dat zegt de Vereniging Eigen Huis, die kabinet en gemeenten oproept om veel meer geschikte woningen voor senioren te bouwen. Er is nu al een tekort van naar schatting 350.000 levensloopbestendige woningen en dat aantal loopt verder op.
Doelgericht beleid
In 2040 bestaat meer dan een kwart van de bevolking uit 65-plussers, waarvan een derde ouder dan 80 jaar. Daarmee zijn senioren de snelst groeiende bevolkingsgroep. “Overheid en gemeenten moeten dit tekort nu onderkennen en snel omzetten in doelgericht beleid”, zegt Cindy Kremer, directeur van Vereniging Eigen Huis. “Per saldo zou tot wel de helft van de nieuwbouwwoningen moeten voldoen aan de woonwensen van ouderen om zelfstandig te kunnen wonen.”
Vereniging Eigen Huis deed onderzoek onder ruim 82.500 huiseigenaren van 55 jaar en ouder. Van hen denkt 40% wel aan verhuizen naar een kleinere woning. Kremer: “Als je minder goed ter been bent en zelfstandig wilt blijven wonen, zoek je een huis of appartement zonder trappen en drempels. Maar mensen kunnen zoiets in of rondom hun woonplaats nauwelijks vinden en ook nieuwbouwplannen bieden weinig perspectief.”
Speerpunt
Dergelijke huizen moeten daarom speerpunt worden van het overheidsbeleid en de nieuwbouwproductie. Als meer ouderen kunnen verhuizen naar een passende woning, leidt dat tot een betere doorstroming op de woningmarkt. Bovendien helpt het zorgkosten te beteugelen.
Opvallend is dat veel gemeentelijke woon-zorgvisies zich concentreren op de huur- en zorgsector, terwijl de meeste senioren juist een koophuis hebben. Kremer: “Daarom is het nodig dat gemeenten de woonbehoeften van oudere huiseigenaren centraal stellen. Daarnaast moeten er in gemeentelijke nieuwbouwplannen concrete prestatieafspraken komen over de bouw van levensloopbestendige woningen.”
Geld is er wel, maar toch vinden senioren geen geschikte kleinere woning: ‘Dit is het gewoon niet waard’ https://t.co/a2DVny5toJ
— AD Wonen (@ADnlWonen) June 10, 2022
Lucratief
Kennis- en netwerkorganisatie Platform 31 kwam vorig jaar tot dezelfde conclusie in de studie ‘Beter benutten bestaande woningbouw’: ouderen hebben behoefte aan woningen die beter aansluiten op hun behoeften als comfort, veiligheid, gemeenschappelijkheid of zorg. Dit is nog nauwelijks terug te vinden in het huidige aanbod. Marktpartijen bouwen vooral lucratieve eengezinswoningen.
Ook de woningmarktprofessoren Peter Boelhouwer (TU Delft), Johan Conijn (emeritus, UvA) en Jan Rouwendal (VU) stelden dat senioren een ‘keten van verhuisbewegingen’ op gang kunnen brengen.
Woonwensenonderzoek
Volgens het woonwensenonderzoek van VEH staat ruim de helft (56%) van de ondervraagde 55-plussers achter het overheidsbeleid om zo lang mogelijk zelfstandig te blijven wonen. Senioren willen actief blijven en de regie over hun leven behouden; 12% van de senioren is bezorgd over vereenzaming en de extra druk op de mantelzorgers.
De meeste 55-plussers (88%) hebben nagedacht over hun toekomstige woonsituatie. Hiervan heeft 44% ook daadwerkelijk stappen ondernomen door te verhuizen of door de woning aan te passen. Een kwart van de ondervraagden denkt niet aan verhuizen.
Verhuisbonus
Ook Van Bruggen Adviesgroep publiceerde deze week een woonwensenonderzoek, met soortgelijke conclusies. Van de ruim 1500 bevraagde vijftigplussers zegt bijna 80% graag te zien dat de overheid zich bij het nationale bouwplan richt op het realiseren van meer geschikte woningen voor senioren. Een kwart van de populatie woont momenteel in een koophuis dat niet geschikt is om te blijven wonen op latere leeftijd.
Een kleinere woning is voor hen geen probleem of in sommige gevallen juist de wens. De helft van de respondenten wil best woonoppervlak inleveren bij een verhuizing. Een klein deel, 5% staat ook open voor woningdelen, waarbij gemeenschappelijke ruimtes als de keuken en woonkamer worden gedeeld.
Ook zou de overheid de doorstroom op de woningmarkt verder kunnen bevorderen met een verhuisbonus voor senioren die ruimte maken voor doorstromers: 43% van de bevraagden staat hiervoor open.
