Rli funderingsschade
De demissionaire ministers van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en van Infrastructuur en Waterstaat namen op 29 februari 2024 het advies ‘Goed gefundeerd: advies om te komen tot een nationale aanpak funderingsproblematiek’ in ontvangst. V.l.n.r.: demissionair minister Hugo de Jonge, demissionair minister Mark Harbers, Rli-raadslid en commissievoorzitter Jantine Kriens en raadsvoorzitter Rli Jan Jaap de Graeff. – Foto: Rli

De Raad voor de leefomgeving en infrastructuur (Rli) pleit voor een landelijke aanpak van funderingsschade. Dat stelt de Raad in zijn advies ‘Goed gefundeerd’. Daarin staat ook dat onder andere makelaars funderingsschade over enkele jaren verplicht moeten delen bij de verkoop of verhuur van woningen.

Meer dan 400.000 panden in Nederland krijgen volgens de Rli te maken met funderingsschade. Het gaat meestal om gebouwen op houten palen van voor 1970, of gebouwen die direct op de ondergrond staan. De problemen worden volgens de raad steeds urgenter, maar te weinig aangepakt. Als de overheid niet helpt om dit probleem op te lossen, lopen de maatschappelijke kosten op tot ruim € 50 miljard.

Rli: probleem funderingsschade te lang vooruitgeschoven

”We hebben het probleem voor ons uitgeschoven”, zegt Rli-lid en commissievoorzitter Jantine Kriens. “Kopers, verkopers, makelaars, banken: niemand heeft er groot belang bij om funderingsproblemen op tafel te leggen. Want dan daalt de prijs van een huis.” Als de markt niet goed werkt, moet de overheid ingrijpen, concludeert ze.

De Rli zet in zijn adviesrapport de doeltreffendheid van de aanpak funderingsproblematiek voorop. Dat vereist een nationale aanpak, en ook dat de vijf onderdelen daarvan tegelijk worden opgepakt:

  1. Zorg voor goede informatie over de staat van de fundering van elk gebouw

De funderingsproblematiek wordt nu onvoldoende aangepakt omdat onduidelijk is welke gebouwen in Nederland precies funderingsschade hebben of nog zullen krijgen. Daardoor wordt (toekomstige) schade aan de fundering niet verwerkt in de woningprijzen en kunnen onwetende kopers en huurders in forse problemen komen. Een belangrijke voorwaarde voor een doeltreffende aanpak van de funderingsproblematiek is dat funderingsinformatie over alle gebouwen op korte termijn boven tafel én beschikbaar komt. Over enkele jaren moet die informatie verplicht worden gedeeld bij de verkoop of verhuur van woningen en andere gebouwen.

Artikel gaat verder onder de video

2 Voorkom funderingsschade

Gemeenten, waterschappen en provincies kunnen veel meer doen om problemen met funderingen te voorkomen. Dat kan bijvoorbeeld door het waterpeil in veenweidegebieden bij bodemdaling niet te verlagen of door in stedelijk gebied te zorgen dat het grondwaterpeil niet te veel varieert. In de voorgestelde nationale aanpak moeten gemeenten en waterschappen binnen enkele jaren voor alle risicogebieden plannen maken en uitvoeren om funderingsschade te voorkomen.

3 Makelaars e/a moeten eigenaren en huurders ondersteunen

Mensen die nu in een woning met funderingsproblemen wonen, krijgen de gevolgen daarvan in volle omvang voor hun kiezen wanneer de informatie daarover beschikbaar is. Daarom moeten overheden, maar ook makelaars, banken en andere betrokken partijen hen optimaal ondersteunen. Zo moet het kabinet een nationaal coördinator funderingsschade aanstellen die zorgt voor een nationaal loket waar getroffen burgers en bedrijven terecht kunnen.

4 Zorg voor subsidie en leenmogelijkheden

Gebouweigenaren zijn eerstverantwoordelijk voor herstel van funderingsschade, maar de overheid moet hen gedurende een overgangsperiode daarbij helpen. Voor funderingsonderzoek, het maken van herstelplannen en het funderingsherstel moet het kabinet de komende twaalf jaar € 12 miljard ter beschikking stellen. Om te voorkomen dat sommige gebouweigenaren het herstel van hun fundering niet kunnen betalen, moeten nu al voor hen bestaande leenmogelijkheden worden verbeterd.

Artikel gaat verder onder de afbeelding

5 Verbeter de uitvoering

De nationale aanpak funderingsschade vraagt veel van de bouwbranche. Daarom moet het kabinet met de branche afspraken maken over snelle opschaling van de capaciteit, standaardisatie van werkzaamheden, kwaliteitsborging en innovatie. De Rli beveelt het kabinet aan om hiervoor aanvullend € 360 miljoen uit te trekken.

Steun van Verbond van Verzekeraars

Het Verbond van Verzekeraars, dat al sinds 2020 pleit voor een nationaal plan voor funderingsschade, steunt de voorgestelde nationale aanpak funderingsschade. Het Verbond is groot voorstander van een funderingsdatabase.

“Zo’n database is essentieel voor bijvoorbeeld de tijdlijn voor het subsidie- en leentraject. We roepen het nieuwe kabinet op om de tijdslijnen voor de aanbevelingen in lijn te brengen met de realisatie van de funderingsdatabase. De aanbevelingen dienen handelingsperspectief te bieden aan huiseigenaren, ook door zoveel mogelijk drempels weg te nemen. Zowel bij het inwinnen van informatie over funderingsschade, als bij een eerste onderzoek naar en de start van funderingsherstel.”

Lees ook: Funderingsschade loopt snel op door droge zomer