Voor het afsluiten van een hypotheek moet meestal nog een taxateur langskomen om de marktwaarde van de woning te bepalen. Maar niet lang meer. In de toekomst doet de computer het werk.
Rekenmodel
Hoe dat in zijn werk gaat? De consument surft bijvoorbeeld naar woningwebsitesCalcasa.nl of Nbwo.nl, tikt het adres en type woning in en de computer rekent meteen uit wat de woningbij vrije verkoop ongeveer zal opleveren.
Goedkoper
De woningwaardering is vaak even nauwkeurig als die van een taxateur, zo claimen de makers van de websites. Maar het berekenen kost hooguit euro 20, terwijl een taxateur meer rekent. Niet vreemd dus dat steeds meer consumenten en hypotheekverstrekkers deze modellen gebruiken. Het duurt nog hooguit een jaar, zo stellen de ontwerpers zelfs, tot banken voor de aanvraag van een hypotheek genoegen kunnen nemen met zo’n online taxatierapport.
Hoe werkt het?
“We werken eigenlijk hetzelfde werken als taxateurs”, zegt Evert van de Wauwer, bedenker van Calcasa en directeur bij ABF Valuation, het bedrijf achter de site. “Als iemand de gegevens van zijn huis ingeeft, bekijkt het model welke huizen in de buurt zijn verkocht. In het kadaster staan daarvoor de gegevens, inclusief de verkoopprijs. Is het huis van uw buurman vorig jaar verkocht, en is dat hetzelfde soort huis? Dan vermeerdert het model de prijs met de prijsstijging van dit soort huizen. Zo zoeken we minstens 25 vergelijkbare woningen.”
Niet aan de deur
En zo werken veel taxateurs ook, zegt Van de Wauwer, alleen komen die tevens achter de deur. “Wij doen dat niet, dus een gloednieuwe keuken zien we over het hoofd. Maar voor de prijs maakt dat meestal niet zo veel uit hoor.” Volgens Van de Wauwer zijn de rekenmodellen nauwkeurig genoeg in gebieden waar veel woningen zijn verkocht. Maar in geval van een afgelegen boerderij in Friesland kan het computermodel nog behoorlijk de plank misslaan.
Vastgoedfraude voorkomen
“Wij gebruiken het Calcasa-model om taxatierapporten te controleren”, bevestigt Charles Sogtoen, directeur bij Elq Hypotheken. “In het verleden zijn we wel eens in de problemen gekomen door verkeerde taxatierapporten. Dan zitten wij met de problemen. Vandaar dat we nu die online berekeningen toevoegen bij de officiële taxatierapporten.
Geen vervanging van de taxateur
Toch denkt Sogtoen niet de modellen de taxateur ooit helemaal zullen vervangen. En dat zegt ook de woordvoerder van een andere hypotheekverstrekker, de Bank of Scotland. “Wij gebruiken soms ook die modellen, maar puur voor controle van de taxatierapporten. Meer zullen we niet doen. We willen graag nog altijd een echt rapport van iemand die het huis gezien heeft.”
Vergelijking van modellen
Het Financieele Dagblad heeft de twee commerciële computermodellen (die van Calcasa en NBWO) ook nog vergeleken. En er blijken wel degelijk verschillen te zijn.
In principe werken beide modellen hetzelfde. Tik het adres, perceeloppervlak, bouwjaar en soort huis in, betaal 12,50 euro (NBWO), of 19,50 euro (Calcasa), en per e-mail volgt direct de geschatte verkoopprijs. Maar dan beginnen de verschillen.
Zo geeft NBWO bij een hoekwoning in Leiden met een perceeloppervlak van 300 m2 een schatting van 650.550 euro. Dat is gebaseerd op drie koopsommen uit de straat in de afgelopen vijftien jaar. Het concurrerende programma Calcasa vindt die prijs aan de hoge kant. Dat zegt dat de verkoopprijs met 95 procent zekerheid zal liggen in het gebied tussen 523.000 en 644.000 euro.
Volgens beide organisaties is een prijsverschil niet opvallend. “Nodig maar eens vier taxateurs uit, die zullen waarschijnlijk evenveel van elkaar afwijken.”
Bron: Het Financieele Dagblad – 29 januari 2008
